Scroll Top
Ιατρεία: Κέντρο Θεσσαλονίκη – Θερμή

Μέτρηση ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA)

Το επόμενο βήμα -που συχνά απαιτείται να συνυπάρχει με την δακτυλική εξέταση- είναι η μέτρηση του επιπέδου του Ειδικού Προστατικού Αντιγόνου (PSA) στο αίμα του ασθενούς.

 

Το PSA είναι μία ειδική πρωτεϊνη που παράγεται στον αδένα προστάτη και χρειάζεται για τη ρευστοποίηση του σπέρματος. Όταν η αρχιτεκτονική του αδένα διαταράσσεται (όπως στον καρκίνο) μικρές ποσότητες διαφεύγουν στην κυκλοφορία και μετρώνται στο αίμα. Μικρές ή μέτριες αυξήσεις συχνά συνοδεύουν και καλοήθεις καταστάσεις, όπως καλοήθη υπερπλασία ή προστατίτιδα.

Να σημειωθεί ότι δεν υπάρχει κάποια τιμή PSA, που να διαχωρίζει το φυσιολογικό από το παθολογικό. Παρόλο που τιμές κάτω από 4 ng/ml θεωρούνται φυσιολογικές, θα πρέπει να τονιστεί ότι οι τιμές αυτές είναι ενδεικτικές και δεν αποκλείουν καρκίνο. Η τιμή του PSA έχει επίσης σχέση με την ηλικία και το μέγεθος του προστάτη.

Γι΄ αυτό απαιτείται ο ετήσιος έλεγχος και η διακύμανση του PSA σε βάθος χρόνου, καθώς θέλουμε να είναι σταθερό στις διαδοχικές μετρήσεις. Για παράδειγμα, μία ετήσια αύξηση του PSA άνω του 0,65 ng/ml είναι ύποπτη και χρήζει περαιτέρω διερεύνησης.

Το free PSA

Όταν η τιμή του PSA είναι μεταξύ 4-10 ng/ml παρ΄ότι υπάρχει αρνητική δακτυλική εξέταση, πρέπει να γίνει μέτρηση και της τιμής του free PSA. Το Free PSA παρέχει έναντι του PSA καλύτερη εκτίμηση της πιθανότητας να έχει κάποιος καρκίνο του προστάτη, συμβάλλοντας στον καλύτερο διαχωρισμό μεταξύ καρκίνου και καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη ώστε εάν πρόκειται για καλοήθη να μην υποβληθεί σε άλλες εξετάσεις. Άνδρες με καλοήθη υπερπλασία του προστάτη εμφανίζονται να έχουν υψηλότερο ποσοστό της ελεύθερης μορφής του PSA, ενώ άνδρες με καρκίνο του προστάτη έχουν υψηλότερο το ποσοστό της συνδεδεμένης μορφής.
Σε περίπτωση αμφιβόλου PSA ή διακυμάνσεων υπάρχει πλέον η ειδική εξέταση που βοηθάει να ξεχωρίσουμε πιο εύκολα τις ύποπτες περιπτώσεις, έτσι ώστε να μη χρειάζεται πάντα μία βιοψία προστάτη ή όταν χρειάζεται να γίνεται στοχευμένα, αυξάνοντας την επιτυχία διάγνωσης. Αυτή είναι η πολυπαραμετρική μαγνητική του προστάτη.

Να σημειωθεί ότι το PSA αποτελεί και δείκτη παρακολούθησης των ασθενών με καρκίνο του προστάτου που έχουν υποβληθεί σε θεραπεία (χειρουργική, ακτινοθεραπεία, φαρμακευτική, ή συνδυασμό).

Συμπερασματικά, η αύξηση του PSA δεν σημαίνει πάντα ότι ο άνδρας έχει καρκίνο του προστάτη αλλά ασφαλώς χρειάζεται να συμβουλευθεί Ουρολόγο.